Διαγνωστικά και θεραπευτικά σχόλια σε αύξηση της ουρίας και κρεατινίνης, της ωσμωτικής πίεσης και του ουρικού οξέος του ορού

Εργαστηριακό αποτέλεσμαΔιάγνωσηΥποχρέωση γιατρού
Αυξημένη ουρία και κρεατινίνη ορούΠιθανή υπογκαιμία (έλλειψη υγρών)Μία συχνή αιτία αύξησης της ουρίας του αίματος είναι η αφυδάτωση. Ο γιατρός θα πρέπει να εξετάσει το επίπεδο της ουρίας, μαζί με τα ζωτικά του σημεία, την πρόσληψη και την αποβολή υγρών, το βάρος του σώματος και την σπαργή του δέρματος ως πιθανούς δείκτες αφυδάτωσης. Επειδή μία αύξηση της ουρίας μπορεί να προκληθεί από οποιαδήποτε αιτία μπορεί να προκαλέσει υποάρδευση ή και δυσλειτουργία του νεφρού, είναι σημαντικό να βλέπει ο γιατρός την ουρία μαζί με τις συνοδές παθολογικές καταστάσεις του ασθενούς. Αν η αυξημένη ουρία οφείλεται σε υποάρδευση του νεφρού, η προσοχή στρέφεται στην αύξηση της παροχής αίματος στους νεφρούς. Αν η αυξημένη ουρία αντανακλά οξεία νεφρική βλάβη, τα υγρά θα πρέπει να περιορίζονται ή να αυξάνονται, κάτι που εξαρτάται από τη φάση της οξείας νεφρικής βλάβης
 Πιθανή μεταβολή των διαιτητικών αναγκών για ειδικά θρεπτικά συστατικά λ.χ. κάλιο, νάτριο, λευκώματαΑν διαγνωστεί νεφρική δυσλειτουργία, ο γιατρός πρέπει να ενημερώνει τον ασθενή ποιες τροφές δεν επιτρέπονται. Οι νεφροί αποβάλλουν το νάτριο και το κάλιο. Το νάτριο μπορεί να πρέπει να περιορίζεται και τα συμπληρώματα καλίου αντενδείκνυνται σε ασθενή που έχει προχωρημένη νεφρική ανεπάρκεια. Οι ανάγκες του ασθενή για λευκώματα θα πρέπει να μειώνονται όταν έχει νεφρική ανεπάρκεια
 Διαταραχή της ακεραιότητας του δέρματοςΗ αζωθαιμία αποτελεί την κατάσταση όπου τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού του αζώτου στο αίμα είναι αυξημένα. Η ουραιμία είναι ευρύτερος όρος από την αζωθαιμία και σημαίνει ότι υπάρχει μία τοξική κατάσταση στην οποία οι νεφροί δεν είναι ικανοί να αποβάλλουν την ουρία και άλλες ουσίες όπως το κάλιο, την κρεατινίνη και οργανικά οξέα. Πριν χρόνια (πριν την ύπαρξη της εξωνεφρικής κάθαρσης), ασθενείς με υψηλά επίπεδα ουρίας στο αίμα εμφάνιζαν μία κατάσταση που ονομάζονταν «ουραιμικός επίπαγος», όπου οι κρύσταλλοι της ουρίας απεκκρίνονταν δια του δέρματος (ιδρωτοποιοί αδένες). Ένας ασθενής με αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης και ουρίας ορού μπορεί να παραπονείται για κνησμό και ο γιατρός θα πρέπει να εκτιμήσει τη συχνότητα των ευρημάτων από το δέρμα
 Πιθανά η βλάβη να σχετίζεται με αδυναμία και σύγχυσηΣε ύπαρξη νεφρικής ανεπάρκειας, καθώς η κρεατινίνη και η ουρία συνεχίζουν να αυξάνονται, ο ασθενής πιθανά να έχει κόπωση, μυική αδυναμία και εμέτους. Μπορεί να έχει μείωση των νοητικών λειτουργιών, υπνηλία και σύγχυση. Ο γιατρός θα πρέπει να εκτιμήσει τις γνωσιακές και σωματικές ικανότητες του ασθενή που έχει αύξηση της ουρίας και της κρεατινίνης, για να έχει πολύ καλή εικόνα της υγείας του. Πολλά από τα προβλήματα αδυναμίας του ασθενή που έχει νεφρική ανεπάρκεια οφείλονται στην αναιμία, αφού οι νεφροί που έχουν βλάβη δεν μπορούν να παράγουν σε επαρκείς ποσότητες ερυθροποιητίνη, η οποία θα διεγείρει τον μυελό των οστών για παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο αναιμικός ασθενής με νεφρική ανεπάρκεια που έχει κόπωση ή δύσπνοια μπορεί με ερυθροποιητίνη να αυξήσει τον αιματοκρίτη του
 Μεταβολές της υγείας που οφείλονται σε προσαρμογή της δοσολογίας των φαρμάκωνΟι ασθενείς με αυξημένη ουρία και κρεατινίνη μπορεί να χρειάζονται επανεκτίμηση της δοσολογίας των φαρμάκων τους. Η νεφρική δυσλειτουργία επιδρά στην αποβολή πολλών φαρμάκων και παρατείνει τις επιδράσεις τους. Λ.χ. οι διαβητικοί χρειάζονται λιγότερη ινσουλίνη όσο μειώνεται η νεφρική λειτουργία. Άλλα συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα που έχουν παρατεταμένη επίδραση σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια είναι η διγοξίνη, οι φαινοθειαζίνες, η μεμπεριδίνη και ορισμένα αντιβιοτικά. Ο γιατρός πρέπει να γνωρίζει την πιθανότητα υπερδοσολογίας φαρμάκου σε ασθενή με αυξημένη ουρία και κρεατινίνη. Η κάθαρση της κρεατινίνης πρέπει να εκτιμάται για να υπάρχει μία αντικειμενική και πραγματική εικόνα της βλάβης των νεφρών, οπότε με βάση αυτή θα πρέπει να τροποποιούνται και οι δόσεις των φαρμάκων
 Μεταβολής στην κένωση του εντέρου-δυσκοιλιότηταΑσθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια συχνά έχουν δυσκοιλιότητα που οφείλεται στην περιορισμένη πρόσληψη υγρών και στην έλλειψη άσκησης. Αύξηση των λαχανικών της δίαιτας δεν επιτρέπεται, επειδή πολλές από τις τροφές αυτές αυξάνουν το κάλιο του ορού και τον φωσφόρο. Οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται υπακτικά για ρύθμιση της δυσκοιλιότητας
 Πιθανή διαταραχή της αυτοεκτίμησηςΟρισμένες μορφές νεφρικής βλάβης είναι μη αναστρέψιμες. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να κάνει μεγάλες αλλαγές στη ζωή του. Κατάθλιψη, άγχος και αίσθηση αδυναμίας μπορεί να εμφανιστούν όσο ο ασθενής βλέπει ότι θα αρχίσει αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση ή μεταμόσχευση. Ο γιατρός μπορεί να αξιολογήσει τις μεθόδους αντιμετώπισης που χρησιμοποιούσε ο ασθενής στο παρελθόν για καταστάσεις stress που είχε στη ζωή του, με σκοπό να βοηθήσει τον ασθενή να είναι δυνατός για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του
Αύξηση της ωσμωτικότητας των ούρωνΠιθανή έλλειψη υγρώνΥψηλή ωσμωτικότητα ούρων συχνά δείχνει ότι ο ασθενής είναι αφυδατωμένος. Ο τύπος των υγρών και η μέθοδος αποκατάστασης του ελλείμματος εξαρτάται από την αιτία και την βαρύτητα της αφυδάτωσης
 Πιθανή υπερογκαιμίαΑν ένα άτομο κάνει κατακράτηση υγρών εξαιτίας αυξημένων επιπέδων αντιδιουρητικής ορμόνης, τα πλεονάζοντα υγρά δεν είναι εμφανή, ακόμη κι όταν η ωσμωτικότητα των ούρων είναι αυξημένη. Λ.χ. σε μετεγχειρητικό ασθενή, τα πυκνά ούρα για 2-3 24ωρα μετά το χειρουργείο μπορεί να είναι φυσιολογικά, εξαιτίας της αντιδιουρητικής ορμόνης, η έκκριση της οποιας ενεργοποιείται από το stress του χειρουργείου, γεγονός που οδηγεί σε κατακράτηση υγρών. Όταν μειωθεί το stress τα επίπεδα της αντιδιουρητικής ορμόνης επανέρχονται στα φυσιολογικά και τα πλεονάζοντα υγρά αποβάλλονται. Σημαντική αύξηση στην αποβολή ούρων αμέσως μετά το χειρουργείο σε ορισμένες περιπτώσεις υποδηλώνει μετα-χειρουργική διούρηση. Μία παρόμοια διούρηση συμβαίνει και μετά από άλλα είδη stress όπως μεγάλα εγκαύματα
Αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέοςΜεταβολή της ευαισθησίας των αρθρώσεων στους πόνουςΌταν τα επίπεδα του ουρικού στο αίμα είναι σημαντικά αυξημένα, κρύσταλλοι ουρικού εναποτίθενται στις αρθρώσεις και μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο. Ασθενείς με υπερουριχαιμία εξαιτίας ποδάγρας, νεφρικής ανεπάρκειας ή εκτεταμένης κυτταρικής καταστροφής κατά τη θεραπεία καρκίνου, μπορεί να λάβουν την αλλοπουρινόλη για να τους βοηθήσει να μην αυξήσουν τα επίπεδα του ουρικού τους. Αν εμφανιστεί έντονος πόνος, ο ασθενής χρειάζεται αναλγησία έως ότου τα επίπεδα του ουρικού μειωθούν
 Γνωστό πρόβλημα  που σχετίζεται με διαιτητικές τροποποιήσεις και φάρμακαΧρησιμοποιούνται φάρμακα για να μειωθεί το ουρικό, ενώ τροφές πλούσιες σε πουρίνες δεν πρέπει να υπάρχουν στο διαιτολόγιο. Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται, επειδή αναστέλλει την αποβολή του ουρικού δια των ούρων. Ο γιατρός πρέπει να τονίζει στον ασθενή ότι πρέπει να διατηρεί επαρκή θερμιδική πρόσληψη. Η νηστεία ή η πείνα προκαλούν αύξηση των επίπεδων του ουρικού στο αίμα. Γι’ αυτό κάθε μείωση του σωματικού βάρους πρέπει να γίνεται σιγά-σιγά. Εκτός κι αν αντενδείκνυται, ο ασθενής πρέπει να είναι καλά ενυδατωμένος   Ο γιατρός μπορεί να δώσει κολχικίνη ή ινδομεθακίνη, κάτι που εξαρτάται από την παθοφυσιολογία του προβλήματος του ασθενούς. Για θεραπεία συντήρησης, μπορεί να δοθούν φάρμακα όπως η προβενεκίδη ή η αλλοπουρινόλη. Ο γιατρός έχει σημαντικό ρόλο ως προς το να διδάξει τον ασθενή και την οικογένειά του σχετικά με την ανάγκη για τροποποιήσεις στη δίαιτα και την κατάλληλη χρήση των φαρμάκων. Σε πολλές περιπτώσεις, τα φάρμακα συντήρησης πρέπει να συνεχίζουν για μεγάλα διαστήματα ή και για ολόκληρη τη ζωή του ασθενούς   Εκτός από τη δίαιτα, την ενυδάτωση και τα φάρμακα, τα ούρα πρέπει να διατηρούνται αλκαλικά, διότι έτσι μειώνεται ο κίνδυνος ο ασθενής να εμφανίσει λιθίαση νεφρών που σχετίζεται με υπερουριχαιμία. Φυσιολογικά τα ούρα έχουν όξινο pH επειδή το τυρί, τα αβγά, το ψωμί, το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά και ορισμένα φρούτα και λαχανικά παράγουν κατά το μεταβολισμό τους όξινα άχρηστα μεταβολικά προϊόντα. Φάρμακα όπως το διττανθρακικό νάτριο ή το κιτρικό κάλιο μπορεί να βοηθήσουν να γίνουν τα ούρα λιγότερο όξινα. Για ασθενείς που η υπερουριχαιμία οφείλεται σε νεφρική ανεπάρκεια, εφιστάται η προσοχή όταν δίδονται ουσίες που αυξάνουν την πιθανότητα να προκληθεί διαταραχή των ηλεκτρολυτών και της οξεοβασικής ισορροπίας