Γενικές πληροφορίες-Παρακολούθηση ασθενούς με ΧΝΝ

Η μέτρια ΧΝΝ (GFR=15-59 ml/min/1,73 m2 επιφάνειας σώματος) υπολογίζεται από την μελέτη MDRD ότι αφορά στο 4,2 και 3,7% του πληθυσμού στη μελέτη NHANES III και IV αντίστοιχα

Σε μία μελέτη από την Ισπανία με υπερτασικούς ασθενείς διαπιστώθηκε ότι η μέτρια ΧΝΝ εμφανίστηκε μέσα σε 13 χρόνια παρακολούθησης στο 14% των ασθενών

Στις ΗΠΑ το 0,4% των ανθρώπων που είναι άνω των 12 ετών έχει κρεατινίνη ορού >2 mg% και το 1,6% των ανθρώπων έχει κρεατινίνη ορού >1,6 mg%

Η μικρή μείωση της νεφρικής λειτουργίας μετά την έναρξη θεραπείας με α- ΜΕΑ μέσα στους πρώτους 4 μήνες λήψεως του φαρμάκου, στη συνέχεια ακολουθείται από μείωση του ρυθμού μείωσης της νεφρικής λειτουργίας μετά από 3 χρόνια

Στο διαβήτη οι ασθενείς που έχουν λευκωματουρία 30-300 mg/24ωρο, δηλαδή αυτοί που έχουν μικρολευκωματινουρία θα προχωρήσουν όλοι τους προς την εμφανή λευκωματουρία μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια

Η ταυτόχρονη παρουσία υπέρτασης και διαβήτη αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης τελικού σταδίου ΧΝΝ κατά 5-6 φορές, σε σύγκριση με άτομα που έχουν μόνο τη μία ή την άλλη κατάσταση

Ο κίνδυνος για ΧΝΝ τελικού σταδίου είναι 12 φορές μεγαλύτερος σε διαβήτη τύπου Ι

Ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι, οι οποίοι εμφάνισαν επίμονη λευκωματουρία θα παρουσιάσουν μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια ΧΝΝ τελικού σταδίου

Μία σημαντική κλινική παρατήρηση σε ασθενείς με ΧΝΝ μη ανοσολογικής αιτιολογίας υποστηρίζει ότι άπαξ και η κρεατινίνη φτάσει στο 1,5-2 mg/dl, ακόμη και επί απουσίας της αρχικής αιτίας η νεφρική βλάβη εξελίσσεται

Οι εναπομείναντες νεφρώνες σε ασθενείς με ΧΝΝ εμφανίζουν αύξηση της ανά νεφρώνα ροής αίματος (υπερ-παροχή αίματος-hyperperfusion), αύξηση της ανά νεφρώνα διήθησης (υπερδιήθηση) και αύξηση της σπειραματικής υδραυλικής πίεσης (σπειραματική υπέρταση)

Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης σε ΧΝΝ και οι οποίοι σχετίζονται με δίαιτα:

  • συστηματική αρτηριακή υπέρταση
  • υψηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος
  • αυξημένα επίπεδα λιπιδίων ορού
  • λευκωματουρία (>3.000 mg/24ώρου)

Μία μελέτη με 107.192 Ιάπωνες διαπίστωσε ότι η λευκωματουρία είναι ο ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας για την εμφάνιση νεφρικής νόσου, με 14 φορές αύξηση του σχετικού κινδύνου για ΧΝΝ τελικού σταδίου σε διάστημα 10 χρόνων

Με την αύξηση των ασθενών που φτάνουν σε τελικό στάδιο ΧΝΝ, εξαιτίας της αυξημένης συχνότητας του διαβήτη ως αιτίας της ΧΝΝ, η έγκαιρη παραπομπή των ασθενών αυτών σε νεφρολόγο είναι εξωπραγματικό όνειρο και δεν είναι σίγουρα αυτό που θα έπρεπε να γίνει. Έτσι οι πλειοψηφία των ασθενών με ήπια, μέτρια και σημαντικού βαθμού ΧΝΝ πεθαίνουν πριν φθάσουν σε τελικό στάδιο ΧΝΑ

Το 1869 ο Beale έγραψε ότι ο περιορισμός του λευκώματος στη δίαιτα των ουραιμικών ασθενών περιορίζει τα ουραιμικά συμπτώματα. Η βάση της βελτίωσης των συμπτωμάτων και των επιπλοκών των ασθενών με ΧΝΝ, όπως ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, η μεταβολική απάντηση στην οξέωση, όπως επίσης η υπέρταση, αποτελούν προβλήματα που βελτιώνονται με την χαμηλή σε λεύκωμα δίαιτα, αφού μ’ αυτή περιορίζεται η πρόσληψη φωσφόρου, οξέων, νατρίου, όπως και άλλων πρόδρομων ουσιών των ουραιμικών τοξινών

Τροφές πλούσιες σε λεύκωμα περιέχουν επίσης και μεγάλες ποσότητες άλατος (νατρίου), φωσφόρου, άλλων ιόντων και οξέων, οπότε οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λευκώματα περιορίζουν την τάση για υπέρταση, υπερφωσφαταιμία και μεταβολική οξέωση

Παρακολούθηση ασθενούς με ΧΝΝ

Επιβάλλεται η αποστολή του νεφροπαθούς ασθενούς σε μία πολύ- εξειδικευμένη ομάδα, τουλάχιστον ένα χρόνο νωρίτερα από την έναρξη της αιμοκάθαρσης, για κατάλληλη κλινική και ψυχολογική υποστήριξη.

Σκοποί της έγκαιρης αποστολής των ασθενών με νεφρολογικό πρόβλημα σε νεφρολόγο είναι:

  • να ρυθμιστεί η αρτηριακή πίεση στα 130/80 mmHg όταν η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική και στα 125/75 mmHg όταν έχει νεφροπάθεια με σημαντική λευκωματουρία,
  • να ρυθμιστεί ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός με δεσμευτικά του φωσφόρου και παράγωγα της βιταμίνης D3,
  • να προληφθεί η υποθρεψία με την κατάλληλη δίαιτα,
  • να αντιμετωπιστεί η αναιμία με ερυθροποιητίνη (στόχος Hb>11 gr/dl),
  • να αντιμετωπιστούν παράγοντες που επιβαρύνουν το καρδιαγγειακό σύστημα (υπερχοληστερολαιμία, διακοπή καπνίσματος, ρύθμιση αρτηριακής πίεσης, ενθάρρυνση για άσκηση),
  • να γίνει η φίστουλα, η οποία θα πρέπει να είναι έτοιμη όταν χρειασθεί και
  • να εκπαιδευτεί ο ασθενής σε είδος θεραπείας που θα επιλέξει (λ.χ. αιμοκάθαρση στο σπίτι).